Men Gan Cao: Nguyên Nhân, Triệu Chứng, Cơ Chế Bệnh Sinh và Hướng Điều Trị Hiệu Quả

Men gan cao là gì?

Men gan cao là tình trạng nồng độ các enzym gan (ALT, AST, GGT, ALP) trong máu tăng vượt mức bình thường. Đây không phải là một bệnh riêng lẻ mà là dấu hiệu cảnh báo gan đang bị tổn thương hoặc chịu áp lực từ nhiều nguyên nhân khác nhau.

Nguyên nhân gây men gan cao

Một số nguyên nhân thường gặp:

Viêm gan virus (A, B, C, E…): làm tế bào gan viêm, hoại tử, giải phóng enzym vào máu.
Gan nhiễm mỡ (do rượu hoặc không do rượu).
Uống nhiều rượu bia, chất kích thích.
Tác dụng phụ của thuốc (kháng sinh, thuốc giảm đau, hạ sốt, chống lao…).
Bệnh chuyển hóa: tiểu đường, béo phì, rối loạn mỡ máu.
Tắc mật hoặc sỏi mật.
Làm việc quá sức, căng thẳng kéo dài, thiếu ngủ cũng ảnh hưởng đến chức năng gan.

Cơ chế bệnh sinh của men gan cao

Theo Y học hiện đại

Tổn thương tế bào gan: Khi gan bị viêm, nhiễm độc hoặc thiếu máu, màng tế bào gan bị phá vỡ, các enzym nội bào (ALT, AST) thoát ra ngoài, làm tăng nồng độ trong máu.
Ứ mật: Tắc nghẽn đường mật làm tăng men gan như ALP và GGT.
Gan nhiễm mỡ và kháng insulin: Tình trạng mỡ thâm nhiễm làm rối loạn chuyển hóa lipid, gây viêm gan mạn tính, dẫn đến men gan tăng.
Stress oxy hóa: Rượu, thuốc, thực phẩm độc hại tạo ra gốc tự do gây tổn thương màng tế bào gan.

Theo Y học cổ truyền

Can uất khí trệ: Tình chí uất kết, stress kéo dài, khiến khí cơ không thông, sinh hỏa, tổn thương can âm → men gan tăng.
Thấp nhiệt uẩn kết: Do ăn nhiều dầu mỡ, rượu bia → tỳ vận hóa kém, thấp nhiệt tích lại ở can đởm → men gan cao.
Can thận âm hư: Âm dịch hư suy, không chế ước được dương khí → hư hỏa bốc lên, tế bào gan bị tổn thương mạn tính.
Đàm trọc nội sinh: Chuyển hóa kém sinh đàm trọc, làm trở ngại can khí, lâu ngày dẫn đến men gan cao.

Triệu chứng men gan cao

Nhiều trường hợp không có triệu chứng rõ rệt, chỉ phát hiện qua xét nghiệm. Tuy nhiên, khi men gan tăng cao, người bệnh có thể gặp:

Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn.
Vàng da, vàng mắt.
Nước tiểu sẫm màu.
Ngứa da, nổi mẩn.
Đau tức vùng hạ sườn phải.

Men gan cao có nguy hiểm không?

Men gan cao kéo dài là dấu hiệu cảnh báo gan bị tổn thương. Nếu không điều trị kịp thời, có thể dẫn đến:

Viêm gan mạn tính.
Xơ gan.
Ung thư gan.

Cách phòng ngừa và điều trị men gan cao

1. Theo Y học hiện đại

Xác định nguyên nhân qua thăm khám, xét nghiệm.
Dùng thuốc kháng virus nếu do viêm gan virus.
Ngưng hoặc thay thế thuốc gây tổn thương gan.
Hạn chế rượu bia, chất kích thích.
Kiểm soát cân nặng, mỡ máu, đường huyết.

2. Theo Y học cổ truyền

Theo YHCT, men gan cao liên quan đến can uất, đàm thấp, thấp nhiệt uẩn kết, hoặc can thận âm hư sinh nội nhiệt. Hướng điều trị thường kết hợp:

Thanh nhiệt, giải độc: nhân trần, diệp hạ châu, atiso.
Sơ can, lý khí: hương phụ, trần bì.
Bổ khí huyết, dưỡng âm: đương quy, sinh địa, bạch truật.
Điều hòa tỳ vị để hỗ trợ tiêu hóa, giảm gánh nặng cho gan.

3. Lối sống hỗ trợ điều trị

Ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt.
Hạn chế đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ, nội tạng động vật.
Uống đủ nước, có thể dùng nước trà xanh, atiso.
Ngủ đủ giấc, tránh căng thẳng kéo dài.
Tập thể dục đều đặn (đi bộ, yoga, bơi lội…).

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Men gan tăng cao liên tục trên 2 lần xét nghiệm.
Xuất hiện vàng da, vàng mắt, sụt cân nhanh.
Đau hạ sườn phải kéo dài.

Phòng khám chuyên khoa Y học cổ truyền Trung Tín
📍 Địa chỉ: 388 Tỉnh Lộ 7, Ấp Trung Hòa, Xã Trung Lập Hạ, Huyện Củ Chi, TPHCM
☎️ Điện thoại: (028) 389 26789

Và thông tin công ty của bạn:

Công ty Cổ phần Thảo Dược Xanh Trung Tín
📍 Địa chỉ: 387 Tỉnh Lộ 7, Ấp Trung Bình, Xã Trung Lập Thượng, Huyện Củ Chi, TPHCM
☎️ Điện thoại: 0972287274
🌐 Website: thaoduoctrungtin.com